مىراس \ تاغا – ھامما ۋە جىيەنلەرنىڭ ئۈلۈشى
تاغا – ھاممىلار (1) ئاتا تەرەپتىن تاغا – ھاممىلار، بۇلار مېيىتنىڭ بىۋاسىتە ئاتىسى، بالىسى، قېرىنداش – ھەمشىرىلىرى ۋە بوۋىسى بولمىغان تەقدىردىلا مېيىتنىڭ قېرىندىشىنىڭ ئورنىغا ئۆتۈپ، ئوغۇل ئىككى ئۈلۈش، قىز بىر ئۈلۈش ئالىدۇ. (2) ئانا تەرەپتىن تاغا – ھاممىلار. بۇلار مېيىتنىڭ بىۋاسىتە ئانىسى، بالىسى، قېرىنداش – ھەمشىرىلىرى ۋە مومىسى بولمىغان تەقدىردىلا مېيىتنىڭ ئانىسىنىڭ ئورنىغا ئۆتۈپ، ئۇنىڭ… داۋامىنى ئوقۇش
مىراس \ بوۋا – مومىلارنىڭ ئۈلۈشى
5) باشقا ۋارىسلار ئاللاھ تائالا مىراس تەقسىماتى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئايەتلەردە مېيىتنىڭ بىۋاسىتە ئاتا – ئانىسى، بالىلىرى ۋە جۈپتى (ئېرى ياكى ئايالى) قاتارلىقلارنىڭ ھەر بىرىگە ئۈلۈش بايان قىلىدۇ. شۇنىڭدەك، ئانىسى ۋە بالىسى بولمىغان مېيىت (ئانا تەرەپتىن كەلالە)، ئاتىسى ۋە بالىسى بولمىغان مېيىت (ئاتا تەرەپتىن كەلالە)لارنىڭ مىراسىنىڭ تەقسىماتى ھەققىدە تەلىمات بېرىپ، بىرىنچى دەرىجىدىكى ۋارىسلاردىن ھايات بولمىغانلارنىڭ ئورنىغا… داۋامىنى ئوقۇش
مىراس \ قېرىنداشلارنىڭ ئۈلۈشى
4) قېرىنداش ۋە ھەمشىرىلەرنىڭ ئۈلۈشلىرى ۋاپات بولغۇچىنىڭ قېرىنداش ۋە ھەمشىرىلىرى ئاتا – ئانىسى بىر ياكى ئاتىسى بىر ۋە ياكى ئانىسى بىر بولۇپ. جەمئىي ئۈچ تۈرلۈك بولىدۇ. مۇناسىۋەتلىك ئايەتلەردە ئۇلارنىڭ ھەربىرىنىڭ ۋاپات بولغان قېرىنداش ياكى ھەمشىرىسىنىڭ مىراسىدىن ئۈلۈش ئېلىشى ئۈچۈن مۇئەييەن شەرتلەر بىلدۈرۈلگەن، ئۈلۈشلەرنىڭ نىسبىتى ئۇ شەرتلەرگە قاراپ بەلگىلەنگەن. قېرىنداش ۋە ھەمشىرىلەرنىڭ تۈرلىرى، ئۇلارنىڭ مىراستىن ئۈلۈش… داۋامىنى ئوقۇش
مىراس \ بالىلارنىڭ ئۈلۈشى
3) قىز – ئوغۇل بالىلار ۋە ئۇلارنىڭ ئۈلۈشلىرى ئاتا – ئانىسى ۋاپات بولۇپ كەتكەن بالىلار، ئۇلارنىڭ مىراسىدىن ئۈلۈش ئالىدۇ. ئۇلارنىڭ ئۈلۈشلىرى تۆۋەندىكىچە: ئەگەر ۋاپات بولغۇچىنىڭ قىز – ئوغۇل ئارىلاش بالىلىرى بولسا، ئوغۇللارغا ئىككىدىن، قىزلارغا بىردىن ئۈلۈش تېگىدۇ. ئەگەر ۋارىسلار ئىككىدىن ئارتۇق قىز بولسا، ئۇلارغا مىراسنىڭ ئۈچتىن ئىككىسى تېگىدۇ، ئۇلار بۇنى ئۆزئارا ئوخشاش نىسبەتتە ئۈلىشىدۇ. ئەگەر… داۋامىنى ئوقۇش
مىراس \ ئەر – خوتۇنىڭ ئۈلۈشلىرى
2) ئەر – خوتۇن ۋە ئۈلۈشلىرى بۇلار بىر – بىرىگە ۋارىس بولىدۇ. بۇلارنىڭ مىراستىن ئالىدىغان ئۈلۈشلىرىنىڭ مىقدارى ۋاپات بولغان تەرەپنىڭ بالىسى بولۇپ بولمىغانلىقىغىلا قاراپ ئۆزگىرىدۇ. بۇ تۆۋەندىكىچە: ئەگەر ئايال ۋاپات بولۇپ، ئەر ھايات قالغان بولسا، ئۇ ئايالنىڭ بالىسى بولمىسا ئېرىگە مىراسنىڭ يېرىمى، بالىسى بولسا تۆتتىن بىرى تېگىدۇ. ئەگەر ئەر ۋاپات بولۇپ، ئايال ھايات قالغان بولسا،… داۋامىنى ئوقۇش
ۋارىسلار ۋە ئۈلۈشلىرى
1. ئاتا – ئانا ۋە ئۈلۈشلىرى بىر كىشى ۋاپات بولسا، ئاتا – ئانىسى ئۇنىڭ مىراسىدىن ئۈلۈش ئالىدۇ. بۇ ئۈلۈشنىڭ مىقدارى ۋاپات بولغۇچىنىڭ بالىسى بولۇپ بولمىغانلىقىغا ۋە قېرىنداشلىرى بولۇپ بولمىغانلىقىغا قاراپ تۆۋەندىكىچە ئۆزگىرىدۇ: ئەگەر ۋاپات بولغۇچىنىڭ بالىسى بولسا ئاتا – ئانىسىدىن ھەر بىرىگە مىراسنىڭ ئالتىدىن بىرى تېگىدۇ. ئەگەر ۋاپات بولغۇچىنىڭ بالىسى بولمىسا، مىراسنىڭ ئۈچتىن بىرى ئانىسىغا… داۋامىنى ئوقۇش
مىراس دېگەن نېمە؟
«مىراس» دېگەن سۆز ئەسلىدە مەسدەر (تۈپ سۆز) بولۇپ، لۇغەت مەنىسى مال، ئىلىم ۋە شەرەپ قاتارلىقلارنىڭ بىر كىشىدىن يەنە بىر كىشىگە ياكى بىر قەۋمدىن يەنە بىر قەۋمگە ئىككى تەرەپنىڭ ئوتتۇرىسىدا كېلىشىم تۈزۈلمەستىن يۆتكىلىشى دېگەن بولىدۇ. ئىستىلاھىي (تېرىم) مەنىسى بولسا، ۋاپات بولغان كىشىنىڭ، ئارقىسىدا قالدۇرۇپ كەتكەن ھەر تۈرلۈك مال – مۈلكى دېگەن بولىدۇ[1]. دۇنياغا كەلگەن ھەر ئىنسان… داۋامىنى ئوقۇش
ئاق خۇن تاھارەتنى بۇزامدۇ؟
ئادەت ۋە نىفاستىن باشقا ئاياللاردىن كېلىدىغان ئاق خۇن تاھارەتنى بۇزامدۇ؟ ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: … وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُم مِّنۡهُۚ … «… ئەگەر كېسەل بولساڭلار ياكى سەپەر ئۈستىدە بولساڭلار ياكى تاھارەت سۇندۇرغان بولساڭلار ۋە ياكى… داۋامىنى ئوقۇش
خالادىكى ئەدەپ – قائىدىلەر
5§. تەرەت سۇندۇرۇشنىڭ قائىدە – يوسۇنلىرى بۇ توغرىدا، ھەدىس كىتابلىرىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەزى رىۋايەتلەرنى زىكىر قىلىش بىلەن كۇپايىلىنىمىز. رىۋايەت قىلىنىدۇكى: رەسۇلۇللاھ ئەلەيھىسسالام ھاجەتخانىغا كىرگەندە «مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھ» دەپ نەقىش ئويۇلغان تامغا ئۈزۈكىنى چىقىرىۋېتەتتى[1]. رەسۇلۇللاھ ئەلەيھىسسالام تەرەت سۇندۇرىدىغان چېغىدا كىشىلەردىن يىراقلىشاتتى[2]. يەنە بىر رىۋايەتتە تەرەت سۇندۇرماقچى بولسا ھېچكىم كۆرمەيدىغان يىراق جايلارغا كېتەتتى[3]. رەسۇلۇللاھ ئەلەيھىسسالام ھاجەتخانىغا كىرمەكچى بولغاندا «بىسمىللاھ… داۋامىنى ئوقۇش
تەۋبە ۋە ئۇنىڭ شەرتلىرى
4§. تەۋبە ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە ئۆزىنىڭ تەۋبىلەرنى قوبۇل قىلغۇچى ئىكەنلىكىنى بايان قىلغان[1]، كافىر، مۇشرىك ۋە باشقا پۈتۈن گۇناھكارلارنى تەۋبە قىلىشقا تەشۋىق ۋە ئەمر قىلغان[2]، شۇنداقلا تەۋبە قىلغۇچىلارنىڭ تەۋبىلىرىنى قوبۇل قىلىدىغانلىقىنى ۋەدە قىلغان[3]. شۇنىڭدەك، تەۋبە قىلمىغانلارنى ئازابلايدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن[4]. 1. كۇفۇر ۋە شېرىكتىن تەۋبە قىلىش ئاللاھ كۇفۇر ۋە شېرىكنى ئەپۇ قىلمايدۇ، لېكىن بۇ گۇناھنى قىلغان كافىر… داۋامىنى ئوقۇش