قېرىنداشلىرىدىن ئايرىلىش ئالدىدا دۇئا ئىلىشىش توغرىسىدا
سەپەرگە ۋە سىرتقا چىققاندا ھەمراھى بىلەن خوشلىشىش ۋە ئۇنىڭغا دۇئا بېرىش ۋە ئۇنىڭدىن دۇئا ئېلىش توغرىسىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن: وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلاَ تَمُوتُنَّ إَلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَـهَكَ وَإِلَـهَ… داۋامىنى ئوقۇش
ئىبراھىم ئەلەيھىسسالام
ئىبراھىم ئەلەيھىسسالام « ئۆز ۋاقتىدا ئىبراھىمنى رەببى بىرقانچە كەلىمە(بۇيرۇق ۋە چەكلىمىلەر) بىلەن سىنىغان ئىدى، ئىبراھىم ئۇلارنى تولۇق ئورۇنداپ بولغاندا رەببى ئۇنىڭغا: «مەن سېنى ئىنسانلارغا يېتەكچى قىلىمەن» دېدى، ئىبراھىم: «نەسلىمدىنمۇ…» دېگەن ئىدى، رەببى: «ئەھدىم زالىملارنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ» دېدى»-(2-سۈرە بەقەرە، 124- ئايەت). «بىز ئىبراھىمنىمۇ ئەلچى قىلىپ ئەۋەتتۇق. ئۇ ئۆز ۋاقتىدا قەۋمىگە مۇنداق دېدى: «ئاللاھقا ئىبادەت قىلىڭلار،… داۋامىنى ئوقۇش
72 – مېھماننى ھۆرمەتلەش
مېھماننى ھۆرمەتلەش توغرىسىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن: هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاء بِعِجْلٍ سَمِينٍ فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ «(ئى مۇھەممەد!) ساڭا ئىبراھىمنىڭ ھۆرمەتلىك مېھمانلىرىنىڭ خەۋىرى يەتتىمۇ؟ ئۆز ۋاقتىدا ئۇلار ئىبراھىمنىڭ يېنىغا كىرىپ: «سالام»، دېدى. ئىبراھىم سالامنى ئىلىك ئالدى. (ئىچىدە): «ناتونۇش ئادەملەرغۇ»، دېدى.… داۋامىنى ئوقۇش
قانداق ئىش شېرىك ھېسابلىنىدۇ؟
قانداق ئىش-ھەرىكەتلەر شىرىك بولىدۇ؟ تۆۋەندە بېرىلىدىغان زۈمەر سۈرىسىنىڭ 3-ئايىتى، مەككە مۇشرىكلىرىنىڭ خاتا ئېتىقادلىرىنى بايان قىلىدۇ. لېكىن بۇ ئايەت پەقەت تارىخى بىر ھادىسىنىلا خەۋەر بەرمەستىن، كېيىنكى نەسىلللەرنى ئوخشاش خاتالىققا چۈشۈپ قىلىشتىن ئاگاھلاندۇرىدۇ. مۇناسىۋەتلىك ئايەت تۆۋەندىكىچە: ﴿أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي… داۋامىنى ئوقۇش
71 – ئاممىۋى سورۇنلاردا تەمكىنلىكنى ساقلاش
ناماز ۋە ئىلىم سورۇنلىرى قاتارلىق ئىبادەت ئورۇنلىرىغا كەلگەندە تەمكىنلىكنى ساقلاش توغرىسىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن: ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ «ئىش مانا شۇنداق، كىمكى دىنى ئىشلارنى ئۇلۇغلايدىكەن، بۇ دىللارنىڭ تەقۋادارلىقىدۇر»-(22 – سۈرە ھەج، 32- ئايەت). ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ شۇنداق دېگىنىنى ئاڭلىغان: «جامائەت نامىزى باشلىنىپ كەتكەن… داۋامىنى ئوقۇش
لۇت ئەلەيھىسسالام
لۇت ئەلەيھىسسالام «شۈبھىسىزكى، لۇتمۇ ئەلچىلىرىمدىن ئىدى»-(37-سۈرە ساففات، 133- ئايەت). «لۇتنىڭ قەۋمى ئەلچىلەرنى يالغانچى دېگەن ئىدى»-(26-سۈرە شۇئەرا، 160- ئايەت). 1- لۇت ئەلەيھىسسالام، ئىبراھىم ئەلەيھىسسالامغا ئىشەنگەن «شۇنىڭ بىلەن لۇت ئىبراھىمغا ئىشەندى…»-(29-سۈرە ئەنكەبۇت، 26- ئايەت). «بىز ئىبراھىمنى ۋە لۇتنى قۇتقۇزۇپ، ئالەملەر ئۈچۈن بەرىكەتلىك قىلغان يۇرتقا يەرلەشتۈردۇق»-(21-سۈرە ئەنبىيا، 71- ئايەت). 2- ۋەزىپىسى «لۇتنىڭ قەۋمى ئەلچىلەرنى يالغانچى دېيىشتى. ئۆز ۋاقتىدا… داۋامىنى ئوقۇش
70 – ۋەز-نەسىھەتنى قىسقا قىلىش
يىغىنچاق ۋەز-نەسىھەت قىلىش توغرىسىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن: ادْعُ إِلِى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ «پەرۋەردىگارىڭنىڭ يولىغا (يەنى ئىسلام دىنىغا) ھېكمەتلىك ئۇسلۇبتا ياخشى ۋەز-نەسىھەت بىلەن دەۋەت قىلغىن»-(16-سۈرە نەھل، 125- ئايەتنىڭ بىر قىسمى) ئەبۇ ۋائىل شەقىق ئىبن سەلەمە رىۋايەت قىلىدۇكى، ئىبن مەسئۇد بىزگە ھەر پەيشەنبە ۋەز-نەسىھەت قىلاتتى. بىر كىشى: «ئى ئىبن مەسئۇد، بىزگە ھەركۈنى ۋەز-نەسىھەت قىلساڭ،… داۋامىنى ئوقۇش
69- سۆزگە قۇلاق سېلىش
سورۇنداشنىڭ ياخشى سۆزىنى قۇلاق سېلىپ ئاڭلاشنىڭ لازىملىقى، ئالىم ۋە تەبلىغ قىلغۇچىنىڭ سۆزلىگەندە باشقىلارنىڭ سۆزىنى توختىتىپ قويۇشى توغرىسىدا جابىر ئىبن ئابدۇللاھ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ماڭا ھەججەتۇلۋىدادا مۇنداق دېگەن: «سەن كىشىلەرنى كۆڭۈل قويۇپ ئاڭلاشقا دەۋەت قىلغىن» ئاندىن يەنە مۇنداق دېگەن: «سىلەر مەندىن كېيىن، ھەرگىزمۇ بىر-بىرىڭلارنى قىرىدىغان كۇففار بولماڭلار»، دېدى. — بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت… داۋامىنى ئوقۇش
68 – سۆزنى چۈشىنىشلىك قىلىش
سۆز قىلغاندا سۆزنى چۈشىنىشلىك ۋە روشەن قىلىشنىڭ، قارشى تەرەپ بىر قېتىمدا چۈشۈنەلمىسە سۆزنى تەكرارلاشنىڭ ياخشىلىقى توغرىسىدا قارشى تەرەپكە ئېنىق چۈشەندۈرۈش زۆرۈر بولغاندا، سۆزنى تەكرارلاش ئارقىلىق قارشى تەرەپتە چۈشەنچە ھاسىل قىلغىلى بولىدۇ. ئەنەس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام سۆزلىگەندە چۈشىنىشلىك بولسۇن ئۈچۈن، سۆزىنى ئۈچ قېتىم تەكرارلايتتى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىر جامائە قېشىغا كەلگەندە سالامنى ئۈچ قېتىم… داۋامىنى ئوقۇش
ئەھلى كىتاب ۋە ئۇلارنىڭ يېمەكلىرى
سۇئال: كىتاب بېرىلگەنلەر كىملەر ۋە ئۇلاردىن يېمەكلىرى بىزگە ھالال قىلىنغانلىرى قايسىلار؟ جاۋاب: كىتاب بېرىلگەنلەر ۋە ئۇلارنىڭ يېمەكلىرى ھەققىدە ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ «بۈگۈن سىلەرگە پاك نەرسىلەر ھالال قىلىندى. كىتاب بېرىلگەنلەرنىڭ تائامى سىلەرگە ھالالدۇر، سىلەرنىڭ تائامىڭلار ئۇلارغا ھالالدۇر»-(5-سۈرە مائىدە، 5- ئايەت). تۇنجى ئەسىر… داۋامىنى ئوقۇش